Xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên và những điều cần phải bàn

Thái Nguyên có thế mạnh để phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà.

Cùng với nhiều địa phương khác trên cả nước, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cũng đã xuất hiện nhiều mô hình du lịch cộng đồng gắn với sinh thái, trải nghiệm về văn hóa, nông nghiệp. Trong đó có khá nhiều mô hình hoạt động hiệu quả, thu hút được nhiều du khách góp phần thay đổi nhận thức, tạo công ăn việc làm và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho bà con. Nổi bật đó là Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải, xã Thịnh Đức, TP. Thái Nguyên; một số mô hình du lịch cộng đồng trải nghiệm về văn hóa trà tại xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên và xã La Bằng, huyện Đại Từ; các homestay phục vụ ẩm thực và lưu trú tại khu vực suối Kẹm, xã La Bằng; Hồ Ghềnh Chè farmstay, xã Bình Sơn, TP. Sông Công; Hoàng Nông farm, xã Hoàng Nông, huyện Đại Từ ... Tuy nhiên các điểm du lịch này (trừ Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải), cơ bản phát triển tự phát do đó còn không ít những bất cập như quy mô nhỏ chưa đáp ứng được những đoàn khách lớn, chất lượng dịch vụ chưa cao, các dịch vụ đi kèm còn thiếu và đơn điệu nên chưa thu hút được du khách ở lại lâu, chưa có sự kết nối, để đồng hành cùng phát triển giữa các cơ sở...

Du khách quốc tế đến thăm Hợp tác xã chè Hảo Đạt,

 xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên.

Xác định phát triển kinh tế du lịch mang lại nhiều giá trị về kinh tế, xã hội với cộng đồng dân cư một số địa phương trên địa bàn tỉnh, đồng thời góp phần tạo ra những sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn và đa dạng với du khách, trong 2 năm gần đây, tỉnh thái Nguyên đã có quan tâm, định hướng và hỗ trợ người dân trong việc xây dựng và phát triển các điểm du lịch cộng đồng. Trong Đề án phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 cũng đã xác định rõ, sẽ triển khai xây dựng 5 mô hình điểm về du lịch cộng đồng. Năm 2022 đã và đang triển khai thí điểm 2 mô hình tại điểm du lịch cộng đồng xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên và điểm du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai. Cùng với chính sách hỗ trợ từ Đề án phát triển du lịch còn có rất nhiều các chương trình hỗ trợ từ nguồn kinh phí xây dựng nông thôn mới của tỉnh; chương trình hỗ trợ từ Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Liên minh hợp tác xã tỉnh...

Một góc La Bằng homestay, xã La Bằng, huyện Đại Từ.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh cũng đã tổ chức các lớp tập huấn về du lịch cộng đồng cho một số địa phương như: Xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai; xã La Bằng, huyện Đại Từ; xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên để người dân có những kỹ năng tối thiểu khi tham gia làm du lịch cộng đồng. Cùng với đó, tổ chức cho các cơ sở, người dân tham gia xây dựng mô hình du lịch cộng đồng đi học tập kinh nghiệm tại các tỉnh bạn như Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình để có những hiểu biết trên cơ sở đó áp dụng vào thực tế và triển khai tại địa phương một cách hiệu quả. Đặc biệt, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã tổ chức nhiều chương trình khảo sát, famtrip-presstrip tại các điểm đến du lịch cộng đồng với sự tham gia của nhiều công ty lữ hành trong và ngoài tỉnh, các chuyên gia về du lịch, báo chí truyền thông Trung ương và địa phương nhằm tìm ra những giải pháp để phát triển và hoàn thiện các điểm đến cũngnhư lan tỏa những hình ảnh đẹp tới du khách trong nước và quốc tế.

Từ thực tế định hướng và triển khai việc hỗ trợ xây dựng điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua, chúng tôi nhận thấy đã có sự chuyển biến tích cực tại một số địa phương, đặc biệt tại những địa phương đang triển khai xây dựng điểm du lịch cộng đồng. Nhận thức người dân đã có sự thay đổi rõ rệt, có ý thức trong xây dựng điểm du lịch cộng đồng của địa phương, từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất để đón khách, thành lập được Hợp tác xã, Liên hiệp hợp tác xã điểm du lịch cộng đồng, có sự liên kết của làng, bản trong triển khai hoạt động đón và phục vụ khách du lịch, thành lập được đội văn nghệ thể hiện được bản sắc của địa phương. Có những điểm đến dù mới đi vào hoạt động nhưng cũng đã thu hút khá nhiều lượt khách đến tham quan, trải nghiệm và có những phản hồi tốt.

Du khách trải nghiệm tại điểm du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai.

Tuy nhiên để việc triển khai các điểm đến du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả và theo đúng lộ trình kế hoạch đã để ra, bước đầu cũng gặp những khó khăn, vướng mắc nhất định đó là: Vấn đề quy hoạch, việc chuyển đổi mục đích đất sử dụng của các hộ dân trong việc triển khai xây dựng các hạ tầng; công tác tư vấn, thiết kế; việc đối ứng của người dân cũng như việc thành lập một tổ chức đại diện cho điểm du lịch cộng đồng để triển khai xây dựng đảm bảo đúng quy trình theo Hướng dẫn...

Trải nghiệm du lịch sinh thái tại Hồ Ghềnh Chè farmstay.

Để việc xây dựng các điểm đến du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới đảm bảo hiệu quả và phù hợp với nguyện vọng của người dân thì các địa phương (huyện, thành phố) triển khai xây dựng điểm du lịch cộng đồng cần phải tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, xác định được việc người dân tham gia làm là chính, Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần nhất định, nguồn thu nhập từ phát triển du lịch cộng đồng giúp người dân địa phương cải thiện cuộc sống mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững. Cùng với đó người dân phải bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương; biết gắn kết, chia sẻ lợi ích cộng đồng để cùng nhau phát triển. Các địa phương bên cạnh việc xây dựng Đề án phát triển du lịch cần phải gắn với đó là quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết định hướng phát triển du lịch đến địa bàn xã, từ đó sẽ thuận lợi trong quá trình triển khai xây dựng các hạ tầng phục vụ phát triển du lịch; hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng các homestay, nhà hàng đáp ứng nhu cầu của du khách; hỗ trợ người dân vay từ các nguồn vốn ưu đãi để đối ứng trong triển khai các hạng mục hỗ trợ...

Không gian thưởng trà của Hợp tác xã chè La Bằng.

Tin tưởng rằng với sự vào cuộc và ủng hộ từ các cấp chính quyền trong việc triển khai đồng bộ các giải pháp, sự đồng thuận của người dân tại các điểm đến du lịch cộng đồng, chắc chắn trong thời gian tới tỉnh Thái Nguyên sẽ có các điểm đến du lịch cộng đồng đúng nghĩa, thu hút được đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan và trải nghiệm, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho bà con cũng như phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Bên cạnh đó sẽ tạo sự liên kết với các điểm đến khác trên địa bàn tỉnh, nhằm thu hút và kéo dài thời gian lưu trú của du khách khi đến với du lịch Thái Nguyên./.

Tác giả: Minh Đỗ