“Tôm cuốn Thùa Lâm”

Tên món ăn “Tôm cuốn Thùa Lâm” khiến chúng tôi băn khoăn, bởi tra cứu mãi mà không thấy ở Thái Nguyên có địa danh nào như vậy. Hỏi thăm nhiều người cao niên mới vỡ lẽ, Thùa Lâm với Thù Lâm (thuộc xã Tiên Phong, T.X Phổ Yên) là một. Xưa kia, người dân các vùng lân cận thường gọi miền đất Tiên Phong là Thùa, mặc dù tên đơn vị hành chính không phải vậy.

Ông Nguyễn Văn Diệp, năm nay đã 98 tuổi, người làng Thù Lâm kể: Không ai biết chính xác món ăn này có từ khi nào, chỉ biết đây nó không thể thiếu mỗi dịp hội làng (ngày mùng 6 Tết Nguyên đán) cũng như các ngày lễ, tết của gia đình.

Tôm cuốn - món ăn hấp dẫn, ảnh: Nguyễn Minh

Nói về quy trình làm món tôm cuốn, ông Hoàng Văn Ngân, Bí thư Chi bộ thôn Thù Lâm giới thiệu: Nguyên liệu để làm món ăn này đều là những thứ dân dã nhưng cũng đòi hỏi tương đối cầu kỳ trong lựa chọn và chế biến. Quan trọng nhất là tôm tươi. Đây là loại tôm nhỏ bằng ngón tay út, được đánh bắt tự nhiên ở ao, hay sông suối như không phải loại nuôi thả bán ngoài chợ. Để làm sạch, tôm được ngâm trong nước vo gạo khoảng 15 phút, vặt bỏ bớt càng rồi xâu dọc vào que tăm để khi chiên vàng tôm không bị cong. Cùng với đó là trứng gà (hoặc vịt) rán và giò lụa thái chỉ dài chừng 5-6cm. Các loại rau cuốn kèm gồm cần ta, hành lá cả củ, mùi tầu, tía tô, xà lách… Riêng cần ta và dọc hành phải trần qua nước sôi cho mềm, sau đó cuốn quanh các nguyên liệu như hình bó mạ. Khi ăn, móm tôm cuốn có thể chấm kèm với nước mắm chanh ớt hoặc tự pha chế theo khẩu vị của mỗi người.

Trực tiếp chứng kiến và thưởng thức sản phẩm do bàn tay khéo léo vợ chồng ông Hoàng Văn Ngân chế biến, chúng tôi cảm nhận được những đặc sắc của món tôm cuốn Thùa Lâm. Nó có vị béo giòn của tôm rán, vị ngậy của giò nạc và trứng rán, cùng vị mát ngọt của cần, hành trần và các loại rau. Ông Ngân giới thiệu: Vì được làm từ nguyên liệu sẵn có nên tôm cuốn là món ăn bình dân và không thể thiếu của người Thù Lâm mỗi dịp hội làng, giỗ chạp hay bữa cơm mời khách của mỗi gia đình. Đặc biệt, khi đã chán ngấy với “mâm cao cỗ đầy” thì món tôm cuốn được rất nhiều người ưa thích.

Mặc dù là món ăn độc đáo và được Tổ chức kỷ lục Việt Nam bầu chọn vào Top 100 món ăn ẩm thực, đặc sản tiêu biểu của cả nước nhưng tôm cuốn Thùa Lâm lại chưa được nhiều người biết đến. Ngay cả nhiều người dân Phổ Yên cũng còn xa lạ với món ăn này. Do vậy, người làng Thù Lâm rất mong muốn món ăn truyền thống của quê mình được giới thiệu, quảng bã rộng rãi hơn nữa.