Các lễ hội xuân tiêu biểu ở tỉnh Thái Nguyên

Lễ hội Xuống Đồng, huyện Phổ Yên

Đã thành truyền thống, cứ  vào sáng mùng 3 Tết, tại xã Trung Thành, thị xã Phổ Yên, hàng nghìn người dân sở tại và các xã lân cận náo nức tham gia lễ hội Xuống Đồng. Đây là lễ hội được tổ chức sớm nhất, bên cạnh việc nhắc nhở mọi người xoá bỏ nếp nghĩ tháng Giêng là tháng ăn chơi, đồng thời nét mới của lễ hội Xuống Đồng thị xã Phổ Yên những năm gần đây đều gắn với  “Xây dựng nông thôn mới - Đô thị văn minh” nhằm củng cố những thành quả mà thị xã đã đạt được về  xây dựng nông thôn mới cũng như xây dựng thị xã văn minh đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ.

Tại lễ hội, ngay sau màn lễ tôn vinh nghề nông, nông dân và trống hội rộn ràng, bà con nông dân tề tựu về cánh đồng của xóm đã được chọn để cổ vũ các màn thi cày, bừa bằng trâu, bò, thi cấy bằng tay,... Nhiều nông sản đặc trưng, mang tính hàng hóa được sản xuất với tiêu chuẩn hữu cơ, nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ của địa phương được giới thiệu, quảng bá tại lễ hội.

Lễ hội Đình – Đền – Chùa Cầu Muối, huyện Phú Bình

Cụm di tích đình - đền - chùa Cầu Muối nằm trên địa bàn xóm Cầu Muối, xã Tân Thành, huyện Phú Bình được xây dựng từ năm 1719 vào thời hậu Lê, đời vua Lê Dụ Tông. Cụm di tích gồm: Đình Cầu Muối thờ Cao Sơn Quý Minh Đại Vương (tức Phò mã Dương Tự Minh), người đã có công giúp vua Lý chống giặc Tống; chùa Cầu Muối thờ Phật; đền Thượng thờ mẫu Thượng Ngàn và đền Công Đồng thờ Mẫu Liễu Hạnh. Năm 2005, cụm di tích được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh.

Hằng năm, vào ngày mùng 4 tháng Giêng Âm lịch, nhân dân trong vùng lại tưng bừng tổ chức lễ khai hội đầu xuân để tưởng nhớ công lao của các anh hùng đã có công đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc; đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi; người người mạnh khỏe, bình an, no ấm. Tại lễ hội, sau nghi lễ rước kiệu, dâng hương là các hoạt động vui tươi, sôi động với các màn hát múa mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc cùng các trò chơi như kéo co, đẩy gậy... thu hút đông đảo du khách thập phương.

 Lễ hội Núi Văn - Núi Võ, huyện Đại Từ 

Lễ hội Núi Văn - Núi Võ được tổ chức ngày mùng 4 Tết Âm lịch tại đền thờ Lưu Nhân Chú, xã Văn Yên, huyện Đại Từ. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ công đức vị tướng tài ba Lưu Nhân Chú, người con của xã Văn Yên, huyện Đại Từ. Ông là một trong 18 người cùng với Lê Lợi lập ra Hội thề Lũng Nhai (năm 1416) và là một trong những vị công thần khai quốc của triều đại hậu Lê vào cuối thế kỷ thứ 15.

Trong ngày khai hội, dòng họ Lưu của Tướng quân Lưu Nhân Chú sẽ rước lễ và đoàn nghi lễ trình bày bản tế Tướng quân. Ngoài phần lễ, Lễ hội Núi Văn - Núi Võ còn có phần hội với nhiều hoạt động phong phú như: Văn nghệ, thi đấu bóng chuyền, cờ tướng và các trò chơi dân gian... Hiện quần thể di tích Núi Văn - Núi Võ đã được xếp hạng di tích Quốc gia và đã được đầu tư để xây dựng các công trình như Đền thờ Tướng quân Lưu Nhân Chú, nhà tưởng niệm, khuôn viên cây xanh, trạm nghỉ cho khách thập phương...

 Lễ hội Đền Đuổm, huyện Phú Lương

Lễ hội đền Đuổm diễn ra vào ngày mồng 6 tháng Giêng âm lịch tại xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Lễ hội tưởng nhớ công lao của Phò mã Dương Tự Minh, người có công đánh giặc Tống dưới thời Lý. Lễ hội đền Đuổm là một trong những lễ hội lớn của tỉnh Thái Nguyên, thu hút đông đảo du khách thập phương về tham dự.

Tại lễ hội có phần lễ dâng hương tưởng nhớ người anh hùng dân tộc, cầu Thánh Đuổm Dương Tự Minh ban phúc cho một năm mới mùa màng tốt tươi, mưa thuận gió hoà, người người ấm no, hạnh phúc. Trong lễ hội có các trò chơi mang đậm bản sắc văn hoá dân gian: Ném còn, đánh đu, kéo co, cờ người,... Ngoài ra, tại sân lễ hội, huyện Phú Lương còn tổ chức  giao lưu văn nghệ, thể thao giữa các xã trong vùng, tạo ra một không gian văn hoá vui tươi, lành mạnh trong những ngày đầu xuân mới.

 Lễ hội Lồng Tồng, huyện Định Hóa

Lễ hội Lồng Tồng (Hội Xuống Đồng) là lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc của người Tày ở huyện Định Hóa. Lễ hội được tổ chức vào ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm nhằm cầu cho mưa thuận gió hoà, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no.

Trong quá trình đoàn kết giao lưu văn hóa giữa các dân tộc anh em hiện nay, Lễ hội Lồng Tồng không còn riêng là lễ hội của người Tày mà đã trở thành lễ hội chung, biểu trưng của tỉnh đoàn kết giữa các dân tộc anh em trong và ngoài huyện Định Hóa. Tham dự Lễ hội Lồng Tồng ATK Định Hóa, quý khách sẽ gặp lại ở đây những nghi lễ truyền thống có từ lâu đời của các dân tộc như: Lễ cầu mùa của dân tộc Tày, Dân tộc Sán Chay, lễ cầu phúc của dân tộc Dao, lễ xuống đồng, các trò hội dân gian như  tung còn, múa lân, bịt mắt bắt dê, đi cầu thăng bằng… Du khách cũng sẽ được thưởng thức những điệu hát then, điệu hát ví mượt mà của đồng bào dân tộc thiểu số huyện Định Hóa. Đến với lễ hội còn là dịp để du khách về với những giá trị lịch sử của khu di tích lịch sử cấp Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, Thái Nguyên.

 Lễ hội Chùa Hang, thành phố Thái Nguyên

Chùa Hang có tên chữ “Kim Sơn Tự”, còn được gọi là “Tiên Lữ Phật Động”, tọa lạc trong lòng ba ngọn núi đá lớn Huyền Vũ, Thanh Long và Bạch Hổ. Tương truyền "Chùa Hang - Kim Sơn Tự" có từ thời nhà Lý (thế kỷ XI), là nơi tu hành của nhiều bậc chân tu. Chùa Hang nổi tiếng là chốn cửa Phật linh thiêng, là điểm thu hút nhiều tín đồ phật tử và khách tham quan trong và ngoài nước. Với những giá trị lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, ngày 26/2/1999, Chùa Hang được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia.

Lễ hội Chùa Hang được tổ chức hàng năm,từ 18 – 20 tháng Giêng Âm lịch, gồm 02 phần lễ và hội với mong muốn cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhân dân an lạc, đời sống yên lành, hạnh phúc. Phần lễ gồm: Dâng hương lễ Phật trong chùa và đặt vòng hoa tại đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ của huyện. Phần hội thu hút đông đảo người tham gia với các trò chơi dân gian quen thuộc, mang đậm bản sắc dân tộc như: ném còn, đi cầu kiều, bắt trạch trong chum, bắn nỏ, chọi gà, kéo co...

Tác giả: Minh Đỗ