Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam: Cuộc trưng bày đặc biệt về tình mẫu tử

 Với việc lựa chọn những hiện vật chưa từng công bố, lấy hình tượng người mẹ là trọng tâm, Trưng bày hứa hẹn sẽ mang đến cho người xem nhiều xúc cảm chân thực thông qua từng hình ảnh, hiện vật, các tổ hợp trưng bày và hoạt động trải nghiệm phong phú.

Bảo tàng VHCDT Việt Nam, ảnh: Vi Biên

Điểm nhấn ở Trưng bày chính là những xúc cảm ẩn sâu trong tâm hồn mỗi người, nơi mà hai tiếng gia đình và những hi sinh thầm lặng của mẹ được khắc ghi sâu sắc. Người xem sẽ trải qua nhiều cung bậc cảm xúc với các tổ hợp  trưng bày được bài trí công phu gồm 12 nội dung: Chín tháng mười ngày; Mẹ tròn con vuông; Hình hài của bé; Chiếc nôi và lời ru của mẹ; Ấp ủ yêu thương; Kết nối bước chân đầu đời của bé; Tuổi ấu thơ con lớn lên từng ngày; Nỗi nhớ, tình yêu, ứng xử vẹn toàn; Tình mẫu tử qua khói lửa chiến tranh, thành phố Thái Nguyên 55 năm xây dựng và phát triển; Chắp cánh ước mơ cuộc đời; Mẫu hiếu cuộc đời; Mẹ trong hành trang tôn giáo.… Ở mỗi nội dung, người xem cũng có cơ hội tiếp cận với nhiều giá trị văn hóa truyền thống, những lát cắt văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số Việt Nam liên quan đến  tình mẫu tử. Tiêu biểu có thể nhắc đến các cụm trưng bày, trải nghiệm về các nghi lễ đầy tháng của người Nùng, nghi lễ đầy tháng "mãn nhét" của người Tày, nghi lễ đeo vòng vía cho trẻ của người Mông, nghi lễ thổi tai và đặt tên cho trẻ của dân tộc Ê Đê; lễ đặt tên của người Rơ măm…

 Để khắc họa chân thực những nội dung trưng bày, nhiều hiện vật, tài liệu thuộc kho Bảo tàng đã được lựa chọn kỹ lưỡng. Đó là những vật dụng sinh hoạt giản dị của đời sống gia đình được tái hiện như bếp lửa, bộ bàn uống nước, đèn, chum, nồi, xoong, hay hàng chục hình ảnh về các làng bản, nhà ở, hình ảnh chăm sóc, nuôi dạy con cái của đồng bào các dân tộc, về tình mẫu tử qua những năm tháng chiến tranh, cả mẹ và con đã vượt qua tình yêu bản thân, gia đình, dành trọn cho tình yêu quê hương, đất nước…Trong rất nhiều những góc cạnh nội dung thể hiện theo năm tháng, trưng bày còn có một phần câu chuyện về đất và người Thái Nguyên trong suốt chặng đường 55 năm xây dựng và phát triển.

 Ở chủ đề “Nỗi nhớ, tình yêu, ứng xử vẹn toàn”, trưng bày khắc họa về những hoài niệm nhớ thương của mỗi cuộc đời, trong đó hình ảnh của mẹ luôn hiện lên với nhiều xúc cảm: “Nỗi nhớ về tuổi thơ, nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương, nhớ về những món ăn mẹ nấu, nhớ người mẹ cả đời chịu thương, chịu khổ vì con… sẽ luôn là những cảm xúc đi theo chúng ta suốt cuộc đời. Tại trưng bày này, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam sẽ cố gắng thể hiện được những xúc cảm đồng điệu đó để chạm đến cảm xúc của người xem”, Bà Nguyễn Thị Ngân – Giám đốc Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam chia sẻ.

Trải nghiệm xay thóc tại Bảo tàng, ảnh: Vi Biên

Chủ đề “Tình mẫu tử qua khói lửa chiến tranh” cũng là một nội dung trọng tâm được khắc họa. Ở đó, hình ảnh mẹ với sự thuỷ chung, cam chịu và hi sinh, một mình gồng gánh nuôi con, lấy thân mình che chở cho con trong những phút giây hiểm nguy nhất… sẽ được khắc họa một cách chân thực. Bên cạnh đó là những nội dung diễn tả nỗi đau tột cùng của những người mẹ mất con, luôn khắc khoải đợi chờ có phép nhiệm mầu đưa những đứa con của mình trở về sau cuộc chiến…Khắc họa nội dung này là những hiện vật tạo không gian hồi ức về cuộc chiến, với những kỷ vật xưa cũ, những bức thư nhuốm màu thời gian, những hình ảnh về sự hi sinh thầm lặng của người mẹ, làm nền là những ca khúc ca ngợi quê hương, đất nước, ca ngợi tình yêu thương của mẹ dành cho các chiến sĩ…

Các chủ đề Chắp cánh ước mơ cuộc đời, Tình yêu của Mẹ dành cho Con, Tình yêu của Con dành cho Mẹ, Nuôi dưỡng ước mơ cho con, Mẫu hiếu cuộc đời… với nhiều hình ảnh, hiện vật và các trải nghiệm chân thực, sống động cũng hứa hẹn sẽ mang đến những ấn tượng ở cuộc Trưng bày này.

Mang đến những không gian sinh động  là nhiều hoạt động trải nghiệm được thiết kế chi tiết, bài bản. Đó là các nhóm học sinh thi đọc thơ về công lao cha mẹ; nghe lời mẹ dạy bằng những câu ca dao, tục ngữ; thực hành những công việc mà mẹ vẫn làm, từ gấp tã, xay bột, quét nhà, đi chợ, thổi cơm, cách ăn, mặc…tích tụ tri thức, sáng tạo qua các điệu múa minh họa là những bài học người mẹ dạy con biết làm việc nhà, biết học ăn, học nói, học gói, học mở và biết ứng xử xã hội, trân trọng tình làng nghĩa xóm…Không chỉ dừng ở tri thức dân gian, kiến thức mẹ dạy còn bao trùm những vấn đề đương đại, giải đáp cho con một cách tinh tế nhưng đủ đầy: con sinh ra từ đâu? Hãy biết ứng xử thông minh khi con có nguy cơ bị xâm hại…Đặc biệt là những bài học mẹ dạy con trẻ biết chữ nhẫn, biết chịu thương chịu khó… “Đối với các cô con gái, ngoài việc dạy cách trồng bông dệt vải, người mẹ còn dạy con cách kén chồng,  nuôi dạy con cái và cách ứng xử trong gia đình. Nhiều bài học cho con đã được đúc kết thành sách cũng sẽ được khắc họa chân thực, sinh động ở Trưng bày này…” Bà Ngân cho hay.

Theo các cán bộ Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, các hoạt động trải nghiệm được khắc họa đậm nét có thể điểm xuyết lịch sử dân tộc, lịch sử địa phương, gắn liền với hướng dẫn trẻ làm việc nhà, dạy con điều hay lẽ phải, trải nghiệm nối sợi lanh, thêu hoa văn, khâu ghép vải một số mẫu hoa văn đơn giản, khâu quả còn, làm quả Pao; xay thóc, giã gạo, dần sàng… Trong nhiều trải nghiệm, đáng chú ý là một số nội dung hứa hẹn thu hút sự quan tâm của công chúng như đưa trẻ tới trường thời kỳ phong kiến; lớp bình dân học vụ thời kỳ chiến tranh chống Pháp, Mỹ; học làm việc nhà… Các học sinh tham gia sẽ cùng nhau tạo nên một không gian sinh động mà ở đó, hình ảnh những người mẹ Việt Nam tần tảo xay, giã, dần, sàng nuôi con khôn lớn sẽ được thể hiện một cách đẹp đẽ và bình yên nhất…”.

Nấu cơm niêu - một hoạt động trải nghiệm hấp dẫn, ảnh: Vi Biên

Trưng bày trải nghiệm “Mẹ - con, thơ, nhạc – cuộc đời” với nội dung đa dạng, phong phú sẽ truyền tải các vấn đề của xã hội truyền thống và đương đại, gửi gắm đến người xem nhiều thông điệp ý nghĩa, qua đó góp phần vào việc giáo dục nhân cách, văn hóa, đạo đức cho mỗi con người, bồi đắp tình cảm gia đình, hiểu thêm về văn hóa và tri thức cuộc sống hôm nay.

Trưng bày sẽ khai mạc vào ngày 17/10/2017 tại Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam (TP. Thái Nguyên).

Minh Đỗ