TẾT CƠM MỚI TẠI BẢN LÀNG THÁI HẢI

Được biết, trong các nghi lễ của đồng bào dân tộc Tày thì Lễ hội Lồng Tồng đầu xuân và Tết cơm mới giữa thu luôn có một vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh, với mong muốn cầu mùa, tạ ơn trời đất mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà yên ấm. Lễ mừng lúa mới, tết cơm mới hay còn có tên gọi khác là tết hạ nguyên, là ngày tết có ở nhiều dân tộc.

Với người Tày ở bản làng Thái Hải năm nay thì tết cơm mới còn là dịp để tạ ơn trời đất đã ban cho bản làng được an lành, vượt qua biến cố dịch bệnh Covid 19 trên toàn thế giới, thiên tai khắc nghiệt, kinh tế khó khăn, nhưng vẫn cùng nhau đoàn kết vượt khó để thu hái được nhiều thành quả trong lao động sản xuất.

Tết cơm mới gồm có hai phần: Phần cúng Tết và phần ăn tết cùng các hoạt động dân ca dân vũ. Phần Cúng tết là nghi lễ quan trọng nhất trong ngày tết cơm mới, dưới sự dẫn dắt của thầy tâm linh, các cấp phẩm của nhà then và bách gia trăm họ đại diện cho 4 phương 8 hướng của mường trời mường đất, dâng lễ vật lên trời đất tế lễ thần linh. Du khách được chứng kiến phần lễ trang nghiêm và linh thiêng đứng đầu là Mè ấn cũng là trưởng làng làm chủ lễ, trong trang phục đại lễ, tế lễ trời đất, lễ vật là: Các cỗ kim ngân, én vàng én bạc. Theo sau là các cấp phẩm Then như Pì ấn, Lục ấn, Nọng ấn, Lan ấn cùng các cỗ én ngũ sắc mang biểu tượng bách hoa, bách cốc, bách điểu, bách thú để cầu cho  nhà nhà yên ấm, người người an vui, no đủ.

Trong các nghi lễ đặc trưng của người Tày hiện đang được bảo tồn phát huy tại bản làng Thái Hải như: Lễ hội lồng tồng, nghi lễ then cầu phúc, cầu an, Tết cơm mới, rối cạn... thì Tết cơm mới là một nét đẹp văn hóa truyền thống phản ánh đời sống canh tác nông nghiệp của người Tày cổ từ xa xưa nhưng vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay, thể hiện được nét đẹp trong cuộc sống của con người với thiên nhiên.

Hòa vào Tết cơm mới của bản làng Thái Hải, các đại biểu và du khách không chỉ được chứng kiến một nghi lễ mang đậm bản sắc dân tộc, những làn điệu dân ca dân vũ mà còn được thưởng thức bữa “cơm mới” mang ý nghĩa may mắn đến cho mọi người./.

 Tác giả: Minh Đỗ