Không gian văn hóa Trà và vùng chè Tân Cương – Điểm đến không nên bỏ qua trong hành trình khám phá Thái Nguyên

Không gian văn hóa Trà Tân Cương là một đơn vị trực thuộc của Bảo tàng tỉnh Thái Nguyên. Công trình được xây dựng, khánh thành và đi vào hoạt động nhân dịp Thái Nguyên tổ chức  Festival trà quốc tế đầu tiên năm 2011. Từ khi đi vào hoạt động đến nay, đơn vị  đã tổ chức sưu tầm, trưng bày các tài tiệu hiện vật về chè, nét văn hóa trà; tổ chức đón tiếp các đoàn khách trong  nước và quốc tế đến tham quan, tìm hiểu lịch sử, sự phát triển của cây chè cũng như nét văn hóa trà độc đáo ở Thái Nguyên.

Trên diện tích 2,6 ha, Không gian văn hóa Trà  bao gồm nhà trưng bày, lưu giữ các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của trà, không gian thưởng trà và sân lễ hội ngoài trời. Nhà trưng bày là hạng mục chính của Không gian văn hóa Trà. Công trình được thiết kế với công năng hội tụ ba không gian kiến trúc chính: Không gian đón tiếp; không gian trưng bày hiện vật và không gian giới thiệu văn hóa và sản phẩm trà. Nhà trưng bày đóng vai trò như một "bảo tàng thu nhỏ" khắc họa câu chuyện trọn vẹn về dòng đời của cây chè tại Thái Nguyên. Tại đây đang lưu giữ, trưng bày nhiều nhóm tài liệu và hiện vật nhằm giới thiệu lịch sử, sự phát triển của chè, nét văn hóa trà độc đáo. Trong số đó có nhiều nhóm tài liệu, hiện vật quý như: Nhóm tài liệu và hiện vật về trồng, chăm sóc, chế biến chè; nhóm hiện vật ấm trà cổ...Thông qua những tài liệu, hiện vật được  trưng bày, du khách sẽ cảm nhận được sự độc đáo của điều kiện tự nhiên cho cây chè phát triển, thấy được những giá trị lịch sử, văn hóa trà và đồng thời cũng cảm nhận được sự vất vả, chịu thương chịu khó của người dân vùng chè.

Không chỉ được tìm hiểu về lịch sử nghề làm chè, du khách khi đến đây còn được thưởng thức các loại trà ngon nổi tiếng của địa phương với không gian vô cùng độc đáo.

Không gian sân lễ hội ngoài trời là địa điểm tổ chức Lễ hội Trà xuân Tân Cương hàng năm của thành phố Thái Nguyên, diễn ra trong khoảng từ mùng 10 – 12 tháng Giêng với các hoạt động như: Rước cây chè cổ, thi sao chè, không gian trưng bày, thưởng trà của các xóm, xã cùng các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc.  

Vào dịp cuối tuần, lễ, Tết, hàng nghìn du khách trong và ngoài nước đến đây tham quan, tìm hiểu nghề chè và thưởng trà. Không chỉ vậy, du khách còn có dịp tỏa đi các ngả đường ( có thể đi bộ hoặc xe điện) tham quan các đồi chè san sát như bát úp nối tiếp nhau trùng điệp của vùng trung du, được chiêm ngưỡng những luống chè trồng thẳng hàng rất đẹp mắt, cũng như  tìm hiểu đời sống vật chất, trải nghiệm văn hóa của người trồng chè địa phương. Khi ra về, du khách có thể mua trà do chính người dân Tân Cương trồng, chế biến để biếu, tặng bạn bè, người thân.

Vùng chè Tân Cương hiện nay đã được công nhận là điểm du lịch cộng đồng của địa phương. Tại đây có nhiều cơ sở có thể đón tiếp và phục vụ du khách tham quan và trải nghiệm về chè như: Cơ sở chè Thắng Hường, cơ sở chè Tiến Yên, Hợp tác xã Tâm Trà Thái, Hợp tác xã chè Hảo Đạt, cơ sở chè Nghìn Hạnh… Tất cả đều nằm trong phạm vi rất gần với Không gian văn hóa Trà.  Ví như cơ sở chè Thắng Hường (với vị trí nằm sát trục đường lớn) luôn sẵn sàng đón tiếp du khách đến tham quan nương chè của mình, mời vào nhà thưởng thức kẹo lạc và thưởng trà miễn phí, ra về du khách có thể mua chè uống, làm quà biếu. Từ cơ sở chè Thắng Hường, theo đường bê tông xuyên qua đồi chè xanh ngát, hồ nước mát lành đến cơ sở sản xuất chè Tiến Yên do anh Bùi Trọng Đại làm chủ, lúc nào cũng sẵn sàng đón tiếp du khách trải nghiệm thu hái, chế biến chè, phục vụ cơm nước và nghỉ ngay tại gia đình. Anh Đại xây dựng hệ thống đường bê tông nhỏ lên đến gần 1.000 m trong khu vực đồi chè của mình để du khách tham quan, chụp ảnh; đào ao tạo hồ nước, làm cầu, dựng lều trên hồ để du khách ngồi thưởng trà, ngắm cảnh; tổ chức cho du khách trải nghiệm cùng người dân vùng chè. Hay tại một số cơ sở sản xuất khác cũng có các dịch vụ tương tự, tất cả đều sẵn sàng chiều lòng khách đến, vui lòng khách đi.

Nếu như một lần được đến thăm Thái Nguyên, đừng quên ghé lại Không gian văn hóa Trà và vùng chè Tân Cương để khám phá, trải nghiệm và thưởng thức chén trà đậm đà phong vị quê hương./

Bài và ảnh:  Nguyễn Minh