Xã Văn Lăng: Thế mạnh phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm

Qua quá trình khảo sát về tiềm năng du lịch tại  một số xã, thị trấn trên địa bàn huyện, chúng tôi nhận thấy, xã Văn Lăng của huyện Đồng Hỷ là nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố để phát triển du lịch sinh thái trải nghiệm gắn với cảnh quan và văn hóa các dân tộc, với điểm nhấn thắng cảnh suối Tiên, vẻ đẹp hoang sơ của danh lam thắng cảnh Quốc gia hang Chùa và bản sắc văn hoá của đồng bào dân tộc Mông xóm Bản Tèn. Tuy nhiên, hiện nay các điểm đến này cơ bản vẫn chưa được khai thác, phát huy hết những lợi thế sẵn có do nhiều nguyên nhân.

Có thể nói suối Tiên là một thắng cảnh đẹp của huyện Đồng Hỷ - Một con suối tự nhiên chảy dài hàng km, đỉnh dòng chảy có hang động và dòng thác bạc cao hơn chục mét rất đẹp. Cung đường để du khách khám phá suối Tiên cũng khá thuận lợi. Sau khi gửi xe tại nhà dân, du khách có thể lội dọc theo con suối hoặc men theo lối mòn bên bờ suối để khám phá, chinh phục dòng thác, hang động trên đỉnh dòng chảy. Vào mùa hè, du khách tìm về khá nhiều để ngắm thác và tắm mát bên dòng nước trong vắt. Bản thân tôi cũng đã từng đến suối Tiên nhiều lần, nhận thấy cảnh quan cũng không kém gì một số điểm khác trong tỉnh như suối Mỹ Yên, thác Ngao, suối Cửa Tử... Tuy nhiên qua nhiểu năm, nơi đây hầu như chưa có chuyển biến gì, cảnh  vẫn đẹp, hoang sơ như vậy, các dịch vụ đáp ứng nhu cầu của du khách chưa có,...

Cách suối Tiên khoảng 3km là hang Chùa thuộc ngọn núi Ỏn, xóm Vân Khánh, cũng là một thắng cảnh đẹp của huyện Đồng Hỷ. Theo thông tin từ các cuộc khảo sát của cơ quan chức năng, hang Chùa có 3 tầng: Tầng 1 rất rộng và sâu; tầng 2 rộng khoảng 200m có 3 cây đá cao khoảng 15m, trông giống như cây dừa lâu năm, phía trong có 2 cây đá song đôi và một phiến đá bằng phẳng, có nhiều nhũ đá đẹp; tầng 3 cửa hang rất cao và rộng, dưới chân nước chảy qua mát rượi, ở đây có một hòn đá hình con voi, 1 bộ ấm chén bằng đá… Ngoài ra, tại hang Chùa vẫn còn 1 số vật khảo cổ học thời kỳ đồ đá mới trước công nguyên. Hang Chùa không chỉ có giá trị về mặt cảnh quan mà còn có ý nghĩa về lịch sử, là nơi luyện tập dân binh thời Dương Tự Minh - Thủ lĩnh áo chàm của các dân tộc Châu Thái Nguyên chống giặc phương Bắc. Với những giá trị và ý nghĩa đó, hang Chùa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích Danh lam thắng cảnh Quốc gia tại Quyết định số 3082/QĐ-BVHTTDL ngày 27/10/2020. Đây là căn cứ quan trọng để huyện đầu tư, tôn tạo phục vụ mục đích phát triển du lịch. Tuy nhiên, hiện nay để đến với hang Chùa  đường giao thông đi lại còn khó khăn, chưa có biển chỉ dẫn (nếu không có người dẫn đường du khách sẽ không xác định được vị trí của hang), đường di chuyển lên hang khá rậm rạp, chưa tạo thành lối mòn, công tác vệ sinh môi trường trong và ngoài hang chưa đảm bảo....

Cách không xa hang Chùa, bản Tèn, với 100% đồng bào dân tộc Mông sinh sống, hiện còn giữ được những nét văn hóa đặc trưng. Để từng bước xây dựng bản Tèn là điểm du lịch hấp dẫn, huyện Đồng Hỷ có chủ trương tổ chức Ngày hội Văn hóa - Thể thao dân tộc Mông tại Bản Tèn định kỳ 2 năm một lần, bắt đầu từ năm 2018 với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, ấn tượng, giàu bản sắc văn hóa nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa của dân tộc Mông; kết hợp mô hình trồng hơn 7ha hoa tam giác mạch nhằm tạo điểm nhấn du lịch trên địa bàn Đồng Hỷ (do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên hiện nay bà con đã chuyển dịch cơ cấu cây trồng sang trồng lúa, ngô). Do đó, nơi đây đã trở thành điểm tham quan hấp dẫn đối với nhiều người trong và ngoài tỉnh. 

Có thể khẳng định, hang Chùa, suối Tiên, bản Tèn (xã Văn Lăng) là quần thể thắng cảnh đẹp vào bậc nhất của huyện Đồng Hỷ, với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hang động, thác nước đẹp, cùng với bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc Mông hiện vẫn đang được bảo tồn và phát huy, đặc biệt là nghệ thuật Khèn Mông - Một trong sáu di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia tại huyện Đồng Hỷ. Đây chính là tiềm năng cần được khai thác để đóng góp cho sự phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc trên địa bàn huyện theo định hướng phát triển bền vững. Sự kết nối giữa 3 điểm suối Tiên, hang Chùa và bản Tèn sẽ tạo nên một tour du lịch vô cùng hấp dẫn và thú vị, có khả năng thu hút du khách dài ngày. Du khách có thể  chinh phục hang Chùa, kết hợp khám phá các tầng thác và tắm mát tại suối Tiên, rồi di chuyển đến bản Tèn tìm hiểu nét văn hóa cũng như trải nghiệm cuộc sống hằng ngày của bà con, ngắm hoa tam giác mạch và thưởng thức những món ăn hấp dẫn của đồng bào như thắng cố, mèn mén và thưởng thức khèn Mông, vui lửa trại...

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay để phát du lịch ở xã Văn Lăng đó là hệ thống giao thông còn hết sức khó khăn, ngoài bản Tèn đã được đầu tư đường giao thông thì tuyến đường từ xã vào đến hang Chùa, suối Tiên khá hẹp, có đoạn vào hang Chùa dài khoảng 3km vẫn là đường đất đi lại khó khăn, các cầu treo trên địa bàn xã Văn Lăng  đến các điểm chỉ xe ô tô cỡ 7 chố trở lại là qua được, tại các điểm đến cũng chưa được quan tâm đúng mức (cây cối xung quanh khá rậm rạp, khó định vị lối đi chinh phục các điểm đến, du khách phải men theo suối, leo núi, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm).

 Để phát huy những tiềm năng, lợi thế này, được biết, xã Văn Lăng đã đưa nội dung phát triển du lịch vào nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020-2025 nhằm thúc đẩy kinh tế địa phương, nâng cao thu nhập, giảm nghèo cho nhân dân; UBND huyện Đồng Hỷ cũng đã có Đề án “ Bảo tồn, phát triển, phát huy giá trị di sản văn hóa, danh thắng gắn với phát triển làng nghề để phát triển du lịch huyện Đồng Hỷ giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2035”; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã tổ chức các chương trình khảo sát tại hang Chùa... Thiết nghĩ nếu như được đầu tư đúng mức về hạ tầng giao thông, một số dịch vụ cơ bản, thu hút được sự đầu tư vào phát triển du lịch sinh thái tại địa phương (xây dựng một số homestay), tạo ra được các hoạt động trải nghiệm hấp dẫn du khách, công tác truyển thông quảng bá, nâng cao nhận thức của người dân trong việc phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng... thì chắc chắn bức tranh về du lịch nơi đây sẽ thay đổi mạnh mẽ, tạo ra những tour du lịch hấp dẫn du khách./.

Tác giả: Minh Đỗ